بررسی نقش بازاریابی داخلی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت بر قصد ترک شغل و نقش میانجی‌گری تعهد سازمانی در شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، مرکز خمین، ایران.

3 دانشیار دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

4 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

5 استادیار دانشگاه پیام نور، مرکز محلات، ایران.

چکیده

این پژوهش که با هدف بررسی نقش بازاریابی داخلی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت بر قصد ترک شغل و نقش میانجی‌گری تعهد سازمانی در شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان انجام گرفته است؛ از نظر روش، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی با ماهیت کاربردی و از لحاظ زمانی مقطعی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 285 نفر به‌روش در دسترس به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شد. ابزار اندازه‌گیری تحقیق، چهار پرسشنامه استاندارد برای مسئولیت اجتماعی، بازاریابی داخلی، تعهد سازمانی و قصد ترک شغل بود که برای اندازه‌گیری روایی پرسشنامه‌ها از روش محتوایی و برای تعیین پایایی آن آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن برابر 893/0 برآورد شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای Spss26 و Smart Pls3 انجام شد. برای بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف و برای آزمون فرضیات از روش معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان مسئولیت اجتماعی، بازاریابی داخلی و تعهد سازمانی بر قصد ترک شغل تاثیر معنی‌دار دارد. ولی مسئولیت اجتماعی و بازاریابی داخلی بر تعهد سازمانی تاثیر ندارد. هم‌چنین نتایج تست سوبل نشان داد که تعهد سازمانی در رابطه بین مسئولیت اجتماعی و بازاریابی داخلی با قصد ترک شغل نقش میانجی ندارد.

کلیدواژه‌ها


 
ابراهیم پورازبری، م.، نوع‌پسند اصیل، س.م.، و احمدی سراوانی، م.، (1394)، "بررسی تاثیر انعطاف‌پذیری راهبردی بر عملکرد بازار شرکت ها: نقش میانجی‌گری نوآوری باز"، توسعه تکنولوژی صنعتی،  13(26)، 5-15. 
ابزری، م.، و رنجبریان، ب.، (1388)،"تاثیر بازاریابی داخلی بر بازارگرایی و عملکرد سازمانی در صنعت"، چشم‌انداز مدیریت، 31، 42-25. 
احمری نژاد، م.،  احمری نژاد، م.، و رزقیان، ق.، (1396)، "بررسی تأثیر بازاریابی داخلی بر تعهد سازمانی در بیمارستان قدس اراک"، مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک، 20(3)، 1-11.‎
بصیرت، م.، ایمانی، ص.، زراء نژاد، م.، و دهقان نجم‌آبادی، ع.، (1394)، "بررسی تأثیر میانجی گرایش کارآفرینانه بر رابطه بین بازاریابی داخلی و تعهد سازمانی (مورد مطالعه: ادارات ستادی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز آغاجاری)"، مدیریت بهره‌وری، 9(132)، 147-170.‎
جمشیدیان، م.، (1395)، "بررسی تاثیر بازاریابی داخلی بر تعهد سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و بازارگرایی در سازمان‌های خدماتی (مطالعه موردی: بانک مسکن شهر اراک)"، سومین کنفرانس بین المللی مدیریت در قرن 21، تهران.
حیدرزاده، ک.، و صمدزاده، ا.، (1394)، "بررسی نقش مسئولیت اجتماعی شرکت در ایجاد مزیت رقابتی پایدار از طریق افزایش سرمایه‌های فکری گروه خودروسازی سایپا"، مدیریت بازاریابی، 10(29)، 1-20.
خدابخش گرگانی، ف.،  (1389)، "تاثیر بازاریابی داخلی بر رضایت مشتریان شعب شرکت‌های بیمه ایران در سطح شهر تهران"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده حسابداری و مدیریت.
داوری، ع.، و رضازاده، آ.، (1393)، مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزارPLS ، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
رحیمی کلور، ح.، (1394)، "تأثیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها روی تعهد سازمانی"، کنفرانس بین‌المللی مدیریت و اقتصاد در قرن 21، تهران.
رستگار، ع.، موسوی داودی، م.، و فرتاش، ک.، (1392)، "بررسی تاثیر عجین شدن با شغل بر رضایت شغلی و تمایل به ترک خدمت"، فصلنامه علمی مدیریت سازمان‌های دولتی، 1(4)، 114-93. 
سجادی، ح.، و حسن زاده،  و.، (1388)، "تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت کارکنان حوزه معاونت پشتیبانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان"، مجله سلامت کار ایران، 6(3)، 37-40.‎
شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان، (1391)، سند استراتژیک صنعت آب و فاضلاب استان اصفهان،   https://www.abfaesfahan.ir
عابدی، ز.، و محمدی، م.، (1397)، "رابطه بازاریابی داخلی و تعهد سازمانی در بخش خدمات مسافر شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما)"، مطالعات منابع انسانی، 8(2), 143-162.‎
کریمی، آ.، ولایتی شکوهی، ر.، و شعبانی نژاد، گ.، (1395)، "رابطۀ میان بازاریابی داخلی و عملکرد سازمانی: نقش تعدیل‌گری جنسیت"، زن در توسعه و سیاست، 14(3)، 308-289.
ودادی، رضائی زاده، م.، میرهاشمی، و نجفی، ح.، (1392)، "بررسی تاثیر تعهد سازمانی بر ترک خدمت کارکنان (مطالعه موردی)"،  آینده پژوهی مدیریت، 24(2), 41-54.‎
Allen, N.J., and Meuer J.P., (1990), “The measurement and antecedents’ effective continuance and normative commitement to the organization”, Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
Awwad, M.S., and Agti, D.A.M., (2011), “The impact of internal marketing on commercial banks' market orientation”, International Journal of Bank Marketing, 29(4), 308-332.
Boudlaie, H., Nik, B.K., and Kenarroodi, M., (2020), “The impact of corporate social responsibility and internal marketing on employee turnover intentions with the mediating role of organizational commitment”, Commercial Surveys, 15(86-87), 29-44.
Chin, W.W., (1998), “The partial least squares approach to structural equation modeling”, In: Modern Methods for Business Research, Marcoulides, G.A. (ed.), Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, NJ., 1295-1336.
Cho, Y.J., and Lewis, G.B., (2012), “Turnover intention turnover behavior: Implications for retaining federal employees”, Review of Public Personnel Administration, 32(1), 4-18.
Cooper, J., and Cronin, J.J., (2000), “Internal marketing: A competitive strategy for the long- term care industry”, Journal of Business Research, 48(3), 181-177.
Doukakis, I., and Kitchen, P.J., (2004), “Internal marketing in UK banks: Conceptual legitimacy or window dressing?”, International Journal of Bank Marketing, 22(6), 452-421.
Foreman, S.K. and Money, A.H., (1995), “Internal marketing: Concepts, measurement, and application”, Journal of Marketing Management, 11, 775-768.
Fornell, C., and Larcker, D., (1981), “Evaluating structural equation models with unobservable and measuring error”, Journal of High Technology Management Reasearch, 18(1), 39-50.
Gefen, D.D., Straub, A., (2005), “Practical guide to factorial validity using PLS-Graph: Tutorial and annotated example”, Communications of the AIS, 16, 91-109.
Henseler, J.R., Ringle, C.M., and Sinkovics, R.R., (2009), “The use of partial least squares path modeling in international marketing”, Advances in International Marketing, 20, 277-319.
Kim, J.S., Song, H.J., and Lee, C.K., (2016), “Effects of corporate social responsibility and internal marketing on organizational commitment and turnover intentions”, International Journal of Hospitality Management, 55, 25-32.
Narteh, B., (2012), “Internal marketing and employee commitment: Evidence from the Ghanaian banking industry” Journal of Financial Services Marketing, 17(4), 284-300.
Nunnaly, J., and Bernsten, I., (1994),  Psychometric theory, New york: Mc Graw Hill.
Rafig, M., and Ahmad, P., (2000), “Advances in internal marketing concepts”, Journal of Service Marketing, 14(6), 449-462.
Stall Worth, L., (2004), “Antecedents and consequences of organizational commitment to accounting organizations”, Managerial Auditing Journal, 19(7), 945-955.
Tsai, Y., (2014), “Learning organizations, internal marketing, and organizational commitment in hospitals”, BMC Health Services Research, 14(1), 1-8.
Werts, C.E., Linn, R.L., and Joreskog, K.G., (1974), “Intra class reliability estimates; Testing structural assumptions”, Educational and Psychological Measurement, 34(1), 177-190.