بررسی سطح توسعه ‏یافتگی شرکت های آب و فاضلاب شهری با استفاده از روش تحلیل عاملی و خوشه‌بندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 شرکت آب و فاضلاب منطقه 2 تهران

2 شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

3 کارشناس مسول

4 دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز

چکیده

صنعت آب و فاضلاب با توجه به شرایط محیطی حاکم بر آن، انتظارات ذی­نفعان و رسالت سازمانی که برعهده دارد و در راستای تأمین و توزیع آب و دفع بهداشتی فاضلاب، نیازمند رشد و توسعه­ متوازن با تغییرات شرایط محیطی است. از این‎رو شناسایی وضعیت توسعه­ای صنعت آب و فاضلاب یک الزام در راستای هدف­گذاری برنامه­ها و راهبردها محسوب می­شود. این پژوهش در راستای شناسایی میزان توسعه‏یافتگی شرکت­های آب و فاضلاب شهری (35 شرکت) از منظر مؤلفه­های گوناگون خاص صنعت آب و فاضلاب در راستای تبیین برنامه­ریزی­های اقتصادی برای ارتقا و بهبود فعالیت­های عملیاتی انجام شده است. در این پژوهش پس از استخراج 18 شاخص، با شیوه­ تحلیل عاملی اکتشافی شاخص­ها به 5 عامل معنی­دار تقلیل یافت. در ادامه، شاخص ترکیبی با توجه به بار عامل­ها محاسبه و رتبه­بندی مجموعه­ صنعت انجام شد. در ادامه با رویکرد شیوه­ خوشه­بندی سلسله مراتبی سطح توسعه‏یافتگی شرکت­های آب فاضلاب بر پایه­ 5 عامل در 3 گروه همگن از منظر سطح توسعه‏یافتگی گروه‎بندی شدند. نتایج پژوهش نشان می­دهد، میزان توسعه‏یافتگی صنعت متعادل و همگن نبوده، به‎طوری‎که برخی شرکت­ها از توسعه‏یافتگی مطلوبی برخوردار نیستند، به توجه بیش­تری نیاز دارند و برنامه­ریزی برای بهبود وضعیت توسعه­ای آن­ها ضروری است.

کلیدواژه‌ها


 
تقوایی، م.، و بهاری، ع.، (1391)، "سطح‏بندی و سنجش درجه توسعه‎یافتگی شهرستان­های استان مازندران با استفاده از مدل تحلیل عاملی و تحلیل خوشه­ای"، جغرافیاوبرنامه­ریزیمحیطی، 4(48)، 15-38.  
تقوایی، م.، و قائد رحمتی، ص.، (1385)، "تحلیل شاخص­های توسعه فرهنگی استان­های کشور"، مجلهجغرافیاوتوسعه ناحیه­ای، 4(7)،132-117 .
دفتر امور مجامع و نظارت مالی، (1396)، گزارش ارزیابی عملکرد (ابجد)- روایت 23، معاونت برنامه­ریزی و امور اقتصادی، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور.
دفتر امور مجامع و نظارت مالی، (1396)، "نتایج عمل (تجمیع صورت­های مالی صنعت آب و فاضلاب)، روایت 17"، معاونت برنامه­ریزی و امور اقتصادی، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور.
سامانه­ اطلاع­رسانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به نشانی http//:www.nww.ir.
موسوی، م.، و حکمت­نیا، ح.، (1384)، "تحلیل عاملی و تلفیق شاخص­ها در تعیین  عوامل مؤثر بر توسعه انسانی نواحی ایران"،  مجلهجغرافیاوتوسعه، 3(6)،  .69-55
Dong, X., Du, X., Li, K., Zeng, S., and Bledsoe, BP., (2018), "Benchmarking sustainability of urban water infrastructure systems in China", Journal of Cleaner Production, 170, 330-338.
Noiva, K., Fernandez, J.E., James, L., and Wescoat, J.R., (2016), " Cluster analysis of urban water supply and demand: Toward large-scale comparative sustainability planning", Sustainable Cities and Society, 27, 484-496.
The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, (2018), The United Nations world water development report 2018, 7, Place de Fontenoy, 75352 Paris 07 SP, France.