ارزیابی اثرات فاضلاب تصفیه‌شده شهری بر خصوصیات شیمیایی خاک تحت کشت پنبه

نوع مقاله : مقالات علمی

نویسندگان

1 گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند

چکیده

استفاده از پساب فاضلاب تصفیه­شده شهری نیاز به بررسی بیش­تری دارد، زیرا این مواد به­دلیل پتانسیل انتشار انواع بیماری­های واگیردار و حضور عناصر سمی تا حدودی می­توانند خطر آفرین باشند. اما به­دلیل دارا بودن کربن و نیتروژن می­توانند اثرات مفیدی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک داشته باشند. به­منظور بررسی اثرات آبیاری با پساب فاضلاب تصفیه­شده شهری بر خواص شیمیایی خاک تحت کشت محصول پنبه در شهرستان تربت­حیدریه، تحقیقی به­صورت طرح کامل تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار (R) ، به­صورت آزمایش‏های مزرعه­ای برای عمق 0-40 سانتی­متری خاک انجام شد. تیمارهای این تحقیق پنج تیمار که شامل آب چاه T1، پساب فاضلاب تصفیه­شده شهری T2، ترکیب 50% آب چاه و 50% پساب فاضلاب تصفیه­شده T3، آبیاری یک در میان آب و فاضلاب T4، ترکیب 33% آب چاه و 66% فاضلاب تصفیه­شده (مورد استفاده کشاورزان منطقه) T5، هستند و تیمار آب چاه به‏عنوان شاهد درنظر گرفته شد. نتایج تحلیل شیمیایی نشان داد پساب تصفیه­شده شهری برکاتیون­ها و آنیون­های خاک تغییراتی در حد مجاز استاندار آبیاری و کشت گیاهان دارد. میانگین مقادیر یون­های کلسیم، پتاسیم، فسفر، نیتروژن، سولفات، منیزیم، سدیم و کلراید، به­ترتیب برابر با 80/22، 4/494، 87/7، 028/1، 34/9، 34/8، 2/39 و 7/25 میلی­گرم بر لیتر و میانگین مقادیر هدایت الکتریکی (EC) و میزان pH، به­ترتیب 3387 میکرو زیمنس بر متر و 7/8 به­دست آمد. در حالت کلی، نتایج نشان داد پساب فاضلاب تصفیه شده شهری بر خاک اثر مخربی نداشته است.

کلیدواژه‌ها


 
پاشا زانوسی، س.، آیتی، ب، و گنجی دوست، ح، (1389)، »بررسی پتانسیل کرم های توبرفکس در کاهش حجم و حجم تصفیه خانه های فاضلاب لجن در مقیاس آزمایشگاهی"، مجله آب و فاضلاب، 24(4)، 59-65
چوپان، ی.، امامی، س.، و حسام، م.، (1397)، »بررسی خصوصیات شیمیایی خاک تحت تأثیر آبیاری با پساب صنعتی تصفیه­نشده (مطالعه موردی: تربت‌حیدریه)«، نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 6(4)،871-862.
چوپان. ی.، خاشعی سیوکی، ع.، و شهیدی، ع.، (1397)، »اثر آبیاری با فاضلاب تصفیه شده شهر تربت حیدریه بر عملکرد مرفولوژیک پنبه رقم ورامین«، نشریه علمی-پژوهشی پژوهش آب در کشاورزی، 32(1)، 67-77.
صفری سنجانی. ع.، و حاج رسولی­ها، ش.، (1380)، »پیامد آبیاری با پساب پالایشگاه فاضلاب شمال اصفهان بر برخی از ویژگی­های شیمیایی خاک­های ناحیه برخوار«، علوم کشاورزی ایران، 32، 79-87.
عابدی کوپایی، م،. افیونی، ج.، موسوی، ف.، مصطفی­زاده، ب.، و بـاقری، م.، (1384)، »تـأثیر آبیـاری بـارانی و سـطحی بـا فاضـلاب تصفیه شده بر شوری خاک«، مجله آب و فاضلاب، 45، 2-12.
فیضی، م.، (1380)، »مقایسه تأثیر پساب فاضلاب وآب چاه بر روی خاک وگیاه در شمال اصفهان. گزارش نهایی طرح«، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان.
Alizadeh, A., Bazari, M.E., Velayati, S., Hasheminia, M., and Yaghmai, A., (2001), “Using reclaimed municipal wastewater for irrigation of corn”, ICID International Workshop on Wastewater Reuse Management, September 19-20, Seoul, South Korea, 147-154.
Al-Salem, S., (1998), “Environmental consideration for wastewater reuse in agriculture”, Water Science Tach, 33, 345-355.
Asano, T., and Levine, A.D., (1996), “Wastewater reclamation and reuse, Post, present and fytyre”, Journal of Water Science Technology, 33, 1-14.  
Engineers PC., (2017), “Semi-detailed studies of groundwater resources in Semnan province”, Regional Water Authority of Semnan, Semnan, Iran.
Jalali, M., Merikhpour, H., Kaledhonkar, M.J., and Vander Zee, S.E.A.T.M., (2008), “Effects of wastewater irrigation on soil sodicity and nutrient leaching in calcareous soils”, Agriculture and Water Management, 95, 143-153.
Feigin, A., Ravina, I., and Shalhevet, J., (1991), Irirgation with treated sewage effluent, Springer- Verlag, Berlin.
Hasan, H.I., Anwar, M., Battikhi, M., and Qrunfleh, M., (2015), “Impacts of treated wastewater reuse on some soil properties and production of gladiolus communis”, Jordan Journal of Agriculture Science, 11(4), 1103-1118.
Hassanoghli, A., (2004), “Use of raw and treated domestic wastewater for irrigation of agricultural crops”, Final Research Report, Agricultural Engineering Research Institute (AERI), 83/806, 231 pages.
Khodadadi, N., Ghorbani Dashtaki, Sh., and Kiani, Sh., (2015), “Effect of irrigation water quality on some physical properties of soil in rice cultivated land”, Journal of Soil and Water Resources Conservation, 4(3), 15-28.
Mahida, U.N., (1981), Water pollution and disposal of waste water on land, Tata McGrow-hill publishing Co, Itd, New Delhi.
Papadopoulos, L., and Stylianon, Y., (1991), “Trickle irrigation of sunflower with municipal wastewater”, Agriculture Water Management, 19, 67-75.
Saber, M.S.M., (1986), “Prolonged effect of land disposal of human wastes on soil conditions”, Water Sciences, 18, 371-374.
Schacht, K., and Marschner, B., (2015), “Treated wastewater irrigation effects on soil hydraulic conductivity and aggregate stability of loamy soils in Israel”, Journal of Hydrology and Hydromechanic, 63(1), 47-54.
Yazdani, V., Ghahrwman, B., Davari, K., and Fazeli, E., (2014), “Effect of wastewater on physical and chemical properties of soil”, Environmental Science and Technology, 16, 473-485.
Zaman, M., Matsushima, M., Chang, S.X., Inubushi, K., Nguyen, L., Goto, S., Kaneko, F., and Yoneyama, T., (2004), “Nitrogen mineralization, N2O production and soil microbiological properties as affected by long-term applications of sewage sludge composts”, Biology and Fertility of Soils, 40, 101-109.