تاثیر پساب فاضلاب شهری و روش‎های نوین آبیاری بر خواص زعفران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 گروه مهندسی آب دانشگاه گرگان

3 دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 گروه مهندسی آب دانشگاه بیرجند

چکیده

زعفران گیاهی با ارزش غذایی و تجاری بالا است که در صورت کیفیت بالا ارزش ریالی خوبی بههمراه دارد. بدین منظور تحقیقی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو فاکتور نوع منبع آبیاری (آب چاه W1 و پساب تصفیه شده فاضلاب شهری W2) و نوع سیستم آبیاری (سطحی S1 و زیر سطحی S2) با سه تکرار انجام شد. براساس نتایج آنالیز شیمیایی، پساب فاضلاب تصفیه شده در تصفیه‎خانه تربت­حیدریه در حد استاندارد آبیاری محصولات است. نتایج میانگین مربعات نشان دادند، صفات کمی زعفران در فاکتور نوع منبع آبیاری و  اثر متقابل دو فاکتور نوع منبع آبیاری و نوع سیستم آبیاری، همه صفات غیر معنی‎دار شدند. نتایج میانگین مربعات صفات کیفی زعفران در فاکتور نوع منبع آبیاری و اثر متقابل دو فاکتور، جز در صفات رطوبت و کلیفرم کل، که در سطح احتمال یک درصد معنی‎دار  شده­اند،  بقیه صفات غیر معنی‎دار شدند.  براساس نتایج بهترین عملکرد برای صفات تعداد گل، وزن خشک کلاله و وزن خشک خامه برای تیمار W1S1 به‎دست آمد و تیمارهای پساب فاضلاب نیز تفاوت معنی‎داری نشان ندادند. هم‎چنین برای صفات کیفی پیروکسین، کروسین، سافرانال و کلیفرم کل، بیشترین  مقدار در تیمار W2S2 مشاهده شد و تیمارهای پساب فاضلاب اثر مخربی بر کیفیت محصول نداشتند.

کلیدواژه‌ها


 
آقائی، ا.ح.، و احسان‌زاده، پ.، (1390)، "اثر رژیم آبیاری و نیتروژن بر عملکرد برخی پارامترهای فیزیولوژیک گیاه داروی کدوی تخم کاغذی"، مجله­ علوم باغبانی ایران، 3(43)، 291-299.
اداره کل هواشناسی خراسان رضوی، razavimet.ir.
انبیر، ل.، و نوری، ز.، (1397)، "بررسی کیفیت پساب خروجی تصفیه‌خانه فاضلاب شهری اکباتان جهت کاربرد در اراضی کشاورزی و فضای سبز"، نشریه مدیریت اراضی، 6(1)، 95-102.
بهنیا، م.ر.، (1370)، زراعتزعفران، انتشارات دانشگاه تهران.
چوپان، ی.، خاشعی سیوکی، ع.، و شهیدی، ع.، (1397)، "ارزیابی اثرات فاضلاب تصفیه‎شده شهری بر خصوصیات شیمیایی خاک تحت کشت پنبه"، نشریه علوم و مهندسی آب و فاضلاب، 3(2)، 61-68.
دادخواه، م.ر.، احتشام، م.، و فکرت، ح.، (1382)، زعفرانایرانگوهریناشناخته، انتشارات شهر آشوب، تهران.
دانشور، م.ح. ، و همت زاده، ا.، (1390)، ترکیباتشیمیاییزعفران: رنگ،طعموعطر،  انتشارات دانشگاه شهید چمران.
رجبی سرخانی، م.، و قائمی، ع.آ.، (1391)، "پیامدهای استفاده از فاضلاب تصفیه شده و کودهای شیمیایی بر رشد کلم بروکلی"، مدیریت آب و آبیاری، 2(2)، 13-24.
سازمان ملی استاندارد ایران، (1392)، زعفران، روشهای آموزش، استاندارد شماره 259-2، بازنگری اول، کرج، ایران.
سعیدی راد، م.ح.، و مختاریان.، ک.، (1389)، اصولعلمیکاربردیکاشت،داشتوبرداشتزعفران، انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی.
شفق کلوانق، ج.، ذهتاب سلماسی، س.، عالمی میلانی، م.، اوستان، ش.، و عبدلی، س.، (1394)، "تأثیر استفاده از فاضلاب کارخانه تولید مخمر بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در منطقه گرمامالک تبریز"، مجله علوم کشاورزی و تولید پایدار، 25(2)، 65-77.
عابدی، م.، و نجفی، پ.، (1380)، استفاده از فاضلاب تصفیهشده در کشاورزی، انتشارات کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، 252 ص.
عرفانی، ع.، و علیزاده، الف.، (1379)، "استفاده از فاضلاب تصفیه‎شده خانگی در آبیاری"، سومین همایش کشوری بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمان.
علیزاده، ا.، سیاری، ن.، احمدیان، ج.، و محمدیان، آ.، (1388)، "بررسی مناسب‎ترین زمان شروع آبیاری زراعت زعفران دراستان‎های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی"، مجله آب و خاک (علوم و صنایع غذایی)، 23(1)، 109-118.
کافی، م. ، راشدمحصل، م.ح.، کوچکی، ک.، و ملافیلابی، ک.، (1381)، زعفران، فناوری تولید و فرآوری، انتشارات دانشگاه فردوسی.
محمدپور، ج.، وزین، ف.، حسن زاده، م.، و شجاع، ع.، (1392)، "بررسی اثر کاربرد کودهای بیولویک و کودهای شیمیایی نیتروژن بر مورفولوژی و عملکرد زراعی تحت‎تاثیر سطوح مختلف آبیاری"، همایش ملی پژوهشهای محیطزیست ایران، 9 آبان، همدان.
مهرآوران، ب.، انصاری، ح.، بهشتی، ع.ا.، و اسماعیلی، ک.، (1394)، "بررسی امکان استفاده از پساب تصفیه‎شده در آبیاری با توجه به اثرات زیست‎محیطی آن (مطالعه موردی پساب خروجی تصفیه خانه پرکندآباد مشهد)"، مجله آبیاری و زهکشی ایران، 9(3)، 440-447.
Aiello, R., Cirelli, G.L., and Consoli, S., (2007), "Effects of reclaimed wastewater irrigation on soil and tomato fruits: A case study in Sicily (Italy)", Agricultural Water Management, 93(1-2), 65-72.
Asano, T., and Levine, A.D., (1996), “Wastewater reclamation and reuse, Post, present and future”, Journal of Water Science and Technology, 33, 1-14.
Al-Salem, S., (1998), “Environmental consideration for wastewater reuse in agriculture”, Journal of Water Science and Technology, 33, 345-355.
Azizi-Zohana, A.A., Kamgar-Haghighib, A.A., Sepaskhah, A.R., (2009), “Saffron (Crocus sativus L.) production as influenced by rainfall”, Irrigation Method and Intervals Archives of Agronomy and Soil Science, 55(5), 547-555.
Gresta, F., Avola, G., Lombardo, G.M., and Ruberto, G., (2009), “Analysis of flowering, stigmas yield and qualitative traits of saffron (Crocus sativus L.) as affected by environmental conditions”, Scientia Horticulturae, 119, 320-324.
Gresta, F., Lombardo, G.M., Siracusa, L. and Ruberto, G., (2008), “Effect of mother corm dimension and sowing time on stigma yield, daughter corms and qualitative aspects of saffron (Crocus sativus L.) in a Mediterranean environment”, Journal of the Science of Food and Agriculture, 88(7), 1144-1150.
Gamito, P., Arsenio, A., Faleiro, M.L., Brito, J.M. and Beltrao, J., (1999), “The influence of wastewater treatment of irrigation water quality”, International Workshop on, Improved Crop Quality by      Nutrient Management, pp. 267-270, Izmir, Turkey.
Juana, J.A.D., Córcolesb, H.L., Munozb, R.M., and Picornella, M.R., (2009), “Yield and yield components of saffron under different cropping systems”, Industrial Crop Production, 30(2), 212-219.      
Keyhani, E., Ghamsari, L., Keyhani, J., Hadizadeh, M., (2006), “Antioxidant enzymes during hypoxia-anoxia signaling events in Crocus sativus L. corm”, In Annals of the New York Academy of Sciences: Stress Signaling and Transcriptional Control, 1091, 65-75.  
Papadopoulos, L., and Stylianon, Y., (1991), “Trickle irrigation of sunflower with municipal wastewater”, Agricultural Water Management, 19, 67-75.
Temperini, O., R. Rea, R., Temperini, A., Colla, G., and Rouphael, Y., (2009), “Evaluation of saffron (Crocus sativus L.) production in Italy: Effects of the age of saffron fields and plant density”, Journal of Food Agriculture Environment, 7(1), 19-23.
Torkian, A., (1991), Environmental Engineering, First Volume, Kankash Publication.
Yarami, N., Sepaskhah, A.R., (2015), “Saffron response to irrigation water salinity, cow manure and planting method”, Agricultural Water Management, 150, 57-66.