ORIGINAL_ARTICLE
بررسی فرآیند تلفیقی اکسیداسیون فنتون و جذب در حذف فنل از آب
فنل یکی از هیدروکربنهای آروماتیک با سمیت بالا و اثرات سوء بر سلامتی موجودات زنده است که در پساب صنایعی مانند ساخت مواد شیمیایی، پالایشگاههای نفت، پتروشیمیو ... وجود دارد. هدف اصلی این مطالعه بررسی فرآیند تلفیقی اکسیداسیون فنتون و جذب در حذف فنل از آب میباشد. این تحقیق یک مطالعه تجربی بوده که در مقیاس آزمایشگاهی و از طریق آزمایش جذب و اکسیداسیون فنتون انجام شده است. در این تحقیق با تغییر متغیرهایی همچون: غلظت Fe2+ ،H2O2، pH، جاذب کربن فعال و زمان، تاثیر آنها بر میزان حذف آلاینده فنل از آب سنجیده و در نهایت شرایط بهینه حذف فنل از طریق آزمایش تلفیقی جذب و اکسیداسیون فنتون معرفی میشود. براساس یافتههای این پژوهش،فنل با غلظت اولیه 50،150 و250 میلیگرم بر لیتر در مواجهه با آزمایش تلفیقی جذب و فنتون در شرایط 3=pH، mg/L10=Fe2+، mg/L150= H2O2، g/L 5/2=کربن فعال و min 15= زمان، بهترتیب بهمیزان 95، 94 و 96 درصد حذف شد. در نتیجه فرآیند تلفیقی جذب و اکسیداسیون فنتون میتواند بهعنوان یک راهکار مناسب برای کاهش آلاینده فنل از آب مورد استفاده قرار گیرد.
https://www.jwwse.ir/article_73832_8336f0fdf921d536af3d9b7cb970a882.pdf
2018-03-21
4
12
10.22112/jwwse.2018.89441.1025
فنل
جذب
کربن فعال
اکسیداسیون
فنتون
احسان
محمدرضائی
eh.rezaei@yahoo.com
1
کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست-آب و فاضلاب،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تهران غرب
LEAD_AUTHOR
روشنک
رضایی کلانتری
roshanak.r.k@gmail.com
2
استاد دانشکده مهندسی بهداشت محیط،دانشگاه علوم پزشکی ایران
AUTHOR
محمدرضا
لطفی
rezalotfi217@gmail.com
3
کارشناس ارشد مهندسی عمران محیط زیست-،دانشگاه محیط زیست کرج
AUTHOR
بذرافشان، ا.، حیدری نژاد، ف.، و کرد مصطفی پور، ف.، (1392)، "حذف فنل از محلولهای آبی با استفاده از خاکستر پوسته پسته بهعنوان یک جاذب ارزان قیمت"، مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 20(2)، 141-153.
1
جمشیدی، ن.، ترابیان،ع. عظیمی،ع. نبی بیدهندی،غ. جعفرزاده،م.، (1388)، "اکسیداسیون فوتوشیمیایی پیشرفته برای حذف فنل از محیطهای آبی"، مجله آب و فاضلاب، 4، 24-29.
2
دفتر حقوقی و امور مجلس، (1379)، "مجموعه قوانین و مقررات حفاظت محیطزیست"، انتشارات سازمان محیط زیست، جلد اول، فصل اول، بخش پنجم، تهران، ایران.
3
رخش خورشید، ع.، اکبری، ح.، بذرافشان، ا.، و حسینبر، م.، (1391)، "بررسی میزان حذف فنل با استفاده از خاکستر هسته خرما در محیط آبی"، مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 20(2)، 33-38.
4
شیخ محمدی، ا.، منشوری، م.، یزدانبخش، ا.، و سردار، م.، (1392)، "بررسی کارایی فرآیند شبه فنتون در حذف 4- کلرو فنل از محیطهای آبی"، مجله طلوع بهداشت، 12(1)، 67-77.
5
ملکوتیان، م.، و اسدی، م.، (1390)، "کارایی فرآیند اکسیداسیون فنتون در حذف فنل از محلولهای آبی"، مجله آب و فاضلاب، 22(3)، 46-52.
6
Abdelkreem, M., (2013), “Adsorption of Phenol from industrial wastewater using olive mill waste”, Higher Technological Institute, 10th of Ramadan City, Egypt.
7
Adriana, S., Ricardo, G., Manuel, I., Maldonado, R., Joan, M., and Peralta, H., (2014), “Optimization of the operating parameters using RSM for the Fenton oxidation process and adsorption on vegetal carbon of MO solutions”, Journal of Industrial and Engineering Chemistry, 20,848-857.
8
Hadjltaief, H.B., Da Costa, P., Beaunier, P., Gálvez, M.E., and Ben Zina, M., (2014), “Fe-clay-plate as a heterogeneous catalyst in photo-Fenton oxidation of phenol as probe molecule for water treatment”, Journal of Applied Clay Science, 91-92, 46-54.
9
Ferrarese, E., Andreottola, G., and Opera, I.A., (2007), “Remediation of PAH-contaminated sediments by chemical oxidation”, Hazardous Materials, 152, 128-139.
10
Habib, I., (2013), “Removal of Phenol from industrial wastewater using sawdust”, International Journal of Engineering and Science, 3, 25-31.
11
Maekawa, J., Mae, K., and Nakagawa, H., (2014), “Fenton–Cu 2 + system for Phenol mineralization”, Journal of Environmental Chemical Engineering, 2, 1275-1280.
12
Standard Methods, (1999), Standard methods for the examination of water and wastewater, 20th Edition, American Public Health Association (APHA), the American Water Works Association (AWWA) and the Water Environment Federation (WEF).
13
Wang, L., Yao, Y., Zhang, Z., Sun, L., Lu, W., Chen, W., and Chen, H., (2014), “Activated carbon fibers as an excellent partner of Fenton catalyst for dyes decolonization by combination of adsorption and oxidation”, Chemical Engineering Journal, 251, 348-354.
14
Wen, S., Kuo, L., and Wu, N., (2009), “Fenton degradation of 4-chlorophenol contaminated water promoted by solar irradiation”, Solar Energy, 84, 59-65.
15
World Health Organization (WHO), (2003), “International standards for drinking water”, Geneva.
16
ORIGINAL_ARTICLE
مروری بر تصفیه پسابهای حاوی دیمتیل سولفوکسید با استفاده از فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته
در سالهای اخیر، استفاده از دیمتیل سولفوکسید(DMSO) بهعنوان حلال ترکیبات آلی و غیرآلی در صنایع مختلفی مانند داروسازی، الکترونیک و فرایندهای تولید الیاف آکرلیک رو به افزایش است. با توجه به رشد صنایع ذکر شده در دهههای اخیر، تصفیه پسابهای DMSO یک نگرانی جدی محسوب میشود. اگرچه سمیت DMSO پایین است، اما تصفیه بیولوژیکی پسابهای حاوی DMSO بهعلت تولید ترکیبات سمی، مشکل است. با توجه به محدودیتهای تصفیه بیولوژیکی، فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته (AOPs) بهعنوان بهترین و کارآمدترین روش برای تصفیه ترکیبات آلی مقاوم در برابر روشهای فیزیکی و شیمیایی معمولی در نظر گرفته میشوند. در این مطالعه برخی از فرایندهای مهم AOPs مانند فراآیندهای توسعه یافته و هیبریدی فنتون (فتوفنتون، الکتروفنتون و فتوالکتروفنتون)، فرایندهایی بر پایه ازن (O3/OH-،O3/H2O2 و O3/UV)، UV/H2O2 و TiO2/UV در تصفیه پسابهای DMSO مورد مطالعه قرار میگیرد. علاوهبر این، کارایی این فرایندها مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است. بهطورکلی میتوان نتیجه گرفت که فرایندهای هیبریدی فنتون و فرایندهایی بر پایه ازن در حذف DMSO از پساب مؤثرتر هستند.
https://www.jwwse.ir/article_73834_6cca9c3102aa994341153f03d86c0dc5.pdf
2018-03-21
13
21
10.22112/jwwse.2018.94833.1041
پساب
DMSO
فرایندهای اکسیداسیون پیشرفته
ازن
هیدروژن پراکسید
مریم
بهروزه
maryambehroozeh@gmail.com
1
مهندسی شیمی، دانشکده نفت، گاز و پتروشیمی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
AUTHOR
محسن
عباسی
m.abbasi@pgu.ac.ir
2
مهندسی شیمی،دانشکده نفت، گاز و پتروشیمی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
LEAD_AUTHOR
شهریار
عصفوری
osfouri@pgu.ac.ir
3
مهندسی شیمی، دانشکده نفت، گاز و پتروشیمی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
AUTHOR
Abellán, M., Dillert, R., Gimenez, J., and Bahnemann, D., (2009), “Evaluation of two types of TiO2-based catalysts by photodegradation of DMSO in aqueous suspension”, Journal of Photochemistry and Photobiology A: Chemistry, 202(2-3), 164-171.
1
Andreozzi, R., Caprio, V., Insola, A., and Marotta, R., (1999), “Advanced Oxidation Processes (AOP) for water purification and recovery”, Catalysis Today, 53(1), 51-59.
2
Bellotindos, L.M., Lu, M.H., Methatham, T., and Lu, M.C., (2014), “Factors affecting degradation of dimethyl sulfoxide (DMSO) by fluidized-bed Fenton process”, Environmental Science and Pollution Research, 21(24), 14158-14165.
3
Bokare, A.D., and Choi, W., (2014), “Review of iron-free Fenton-like systems for activating H2O2 in advanced oxidation processes”, Journal of Hazardous Materials, 275(6), 121-135.
4
Buthiyappan, A., Aziz, A., Raman, A., Daud, W., and Ashri, W.M., (2016). “Recent advances and prospects of catalytic advanced oxidation process in treating textile effluents”, Reviews in Chemical Engineering, 32(1), 1-47.
5
Catalkaya, E.C., and Kargi, F., (2007), “Color, TOC and AOX removals from pulp mill effluent by advanced oxidation processes: A comparative study”, Journal of Hazardous Materials, 139(2), 244-253.
6
Chen, T.C., Chen, T.E., Lu, M.C., and Bellotindos, L.M., (2017), “Removal of COD from TFT-LCD wastewater by electro-Fenton technology using a tubular reactor”, Journal of Environmental Engineering, 143(7), 04017018.
7
Chen, T.-C., Matira, E., Lu, M.C., and Dalida, M., (2016), “Degradation of dimethyl sulfoxide through fluidized-bed Fenton process: Kinetic analysis”, International Journal of Environmental Science and Technology, 13(4), 1017-1028.
8
Cheng, M., Zeng, G., Huang, D., Lai, C., Xu, P., Zhang, C., and Liu, Y., (2016), “Hydroxyl radicals based advanced oxidation processes (AOPs) for remediation of soils contaminated with organic compounds: A review”, Chemical Engineering Journal, 284(9), 582-598.
9
Colades, J.I., De Luna, M.D.G., Su, C.C., and Lu, M.C., (2015), “Treatment of thin film transistor-liquid crystal display (TFT-LCD) wastewater by the electro-Fenton process”, Separation and Purification Technology, 145(2), 104-112.
10
De Luna, M.D.G., Colades, J.I., Su, C.C., and Lu, M.C., (2013), “Comparison of dimethyl sulfoxide degradation by different Fenton processes”, Chemical Engineering Journal, 232(10), 418-424.
11
Fenton, H. (1894). “LXXIII-Oxidation of tartaric acid in presence of iron”, Journal of the Chemical Society, Transactions, 65(1), 899-910.
12
Glaze, W.H., Kang, J.W., and Chapin, D. H., (1987), “The chemistry of water treatment involving ozone, hydrogen peroxide and ultraviolet radiation”, Journal of the International Ozone Association, 9(4), 335-352.
13
Hashimoto, K., Irie, H., and Fujishima, A., (2005), “TiO2 photocatalysis: A historical overview and future prospects”, Japanese Journal of Applied Physics, 44(12R), 8269.
14
Huang, C., Dong, C., and Tang, Z., (1993), “Advanced chemical oxidation: Its present role and potential future in hazardous waste treatment”, Waste Management, 13(5-7), 361-377.
15
Koito, T., Tekawa, M., and Toyoda, A., (1998), “A novel treatment technique for DMSO wastewater”, IEEE Transactions on Semiconductor Manufacturing, 11(1), 3-8.
16
Krzemińska, D., Neczaj, E., and Borowski, G., (2015), “Advanced oxidation processes for food industrial wastewater decontamination”, Journal of Ecological Engineering, 16(2), 61-71.
17
Lee, Y., Lee, C., and Yoon, J., (2004), “Kinetics and mechanisms of DMSO (dimethylsulfoxide) degradation by UV/H2O2 process” Water Research, 38(10), 2579-2588.
18
Lei, C.N., Whang, L.M., and Chen, P.C., (2010). “Biological treatment of thin-film transistor liquid crystal display (TFT-LCD) wastewater using aerobic and anoxic/oxic sequencing batch reactors”, Chemosphere, 81(1), 57-64.
19
Matira, E.M., Chen, T.C., Lu, M.C., and Dalida, M.L.P., (2015), “Degradation of dimethyl sulfoxide through fluidized-bed Fenton process”, Journal of Hazardous Materials, 300(6), 218-226.
20
Mohajerani, M., Mehrvar, M., and Ein-Mozaffari, F., (2009). “An overview of the integration of advanced oxidation technologies and other processes for water and wastewater treatment”, International Journal of Engineering, 3(2), 120-146.
21
Mota, A., Albuquerque, L., Beltrame, L.C., Chiavone-Filho, O., Machulek Jr, A., and Nascimento, C., (2009), “Advanced oxidation processes and their application in the petroleum industry: A review”, Brazilian Journal of Petroleum and Gas, 2(3), 122-142.
22
Munter, R., (2001), “Advanced oxidation processes–current status and prospects”, Proceedings of the Estonian Academy of Sciences, Chemistry, 50(2), 59-80.
23
Park, S.J., Yoon, T.I., Bae, J.H., Seo, H.J., and Park, H.J., (2001), “Biological treatment of wastewater containing dimethyl sulphoxide from the semi-conductor industry”, Process Biochemistry, 36(6), 579-589.
24
Pi, Y., Zhang, L., and Wang, J., (2007), “The formation and influence of hydrogen peroxide during ozonation of para-chlorophenol”, Journal of Hazardous Materials, 141(3), 707-712.
25
Rao, Y., and Chu, W., (2010), “Degradation of linuron by UV, ozonation, and UV/O3 processes effect of anions and reaction mechanism”, Journal of Hazardous Materials, 180(1-3), 514-523.
26
Thiruvenkatachari, R., Vigneswaran, S., and Moon, I.S., (2008), “A review on UV/TiO2 photocatalytic oxidation process”, Korean Journal of Chemical Engineering, 25(1), 64-72.
27
Wang, J.L., and Xu, L.J., (2012), “Advanced oxidation processes for wastewater treatment: formation of hydroxyl radical and application”, Critical Reviews in Environmental Science and Technology, 42(3), 251-325.
28
Wu, J.J., Muruganandham, M., and Chen, S., (2007), “Degradation of DMSO by ozone-based advanced oxidation processes”, Journal of Hazardous Materials, 149(1), 218-225.
29
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی کیفیت رودخانه زرینهرود با استفاده ازشاخص استاندارد کیفیت منابع آب سطحی ایران
رودخانه زرینهرود از جمله مهمترین و طویلترین رودخانههای حوضه آبریز دریاچه ارومیه است که از کوههای چهل چشمه کردستان سرچشمه میگیرد و در نهایت به دریاچه ارومیه میریزد. از جمله استفادههای عمده آن، استفاده برای شرب است که بهدلیل آلوده شدن رودخانه در فصول مختلف با آلایندههای گوناگون طبیعی و انسانساخت، پایش کیفی آب آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این پژوهش از شاخص پارامترهای متداول کیفیت منابع آب سطحی ایران (IRWQISC)، که اخیراً توسط سازمان حفاظت محیط زیست مورد پذیرش واقع شده و مبتنی بر اندازهگیری 11 پارامتر از پارامترهای کیفی آب است و مقادیر شاخص را در هفت دسته شامل؛ خیلی بد، بد، نسبتاً بد، متوسط، نسبتاً خوب، خوب و بسیار خوب توصیف میکند، بهمنظور بررسی کیفی رودخانه زرینهرود در 16 ایستگاه مطالعاتی و در چهار فصل سال استفاده و در آخر با دیگر شاخصهای کیفی مقایسه شده است. براساس یافتهها، هیچ ایستگاهی در هیچ دورهای در دامنه خیلی بد و بسیار خوب قرار نمیگیرد و تنها در فصل بهار ایستگاه شانزده در دامنه بد واقع میشود. از جمله مزایای تایید شده این شاخص در این مطالعه تاثیر پارامتر EC در آن و همچنین بهبود ضرایب مربوط به وزندهی به پارامترهای مرتبط با فاضلاب خانگی در محاسبات آن، نسبت به شاخصهای دیگر است.
https://www.jwwse.ir/article_73835_2e6bfd569c2686f3d8fe4324e634dd01.pdf
2018-03-21
22
34
10.22112/jwwse.2018.128117.1081
زرینهرود
شاخص کیفی آب
آلاینده
فاضلاب خانگی
سعید
خلیفه
khalife_saeed@yahoo.com
1
کارشناس امور آب و فاضلاب
LEAD_AUTHOR
علی
خوش نظر
ali.khoshnazar@ut.ac.ir
2
مهندس
AUTHOR
پوراصغر، م.، نوربخش، ج.، قنبری، ن.، یدالهی، ع.، و اشرفیپور، ع.، (1387)، "بررسی وضعیت کیفی شش رودخانه مازندران با استفاده از شاخص NSFWQI"، دومین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیطزیست، دانشگاه تهران.
1
جمشیدزاده، ز.، (1385)، "ارزیابی کیفیت آبهای سطحی بر مبنای شاخص CWQI"، اولین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران، 2-5.
2
حسینیان، س.، موبد، پ.، حسینی زارع، ن.، یاسر، ح.، سعادتی، ن.، و کمایی، ه.، (1386). "طبقهبندی کیفیت رودخانههای دز و کارون در بازه گتوند تا خرمشهر و دزفول تا بام دژ با استفاده از شاخص WQI و بررسی آنتروپیهای جداشده در این مقطع"، مجموعه مقالات هفتمین سمینار بینالمللی مهندسی رودخانه، اهواز، دانشگاه شهید چمران.
3
حیدرینیا، م.، معاضد، ه.، و حسینی زارعی، ن.، (1387)، "طبقهبندی کیفیت رودخانه کارون در بازه ملاثانی تا کوت امیر با استفاده از شاخص NSFWQI"، هشتمین سمینار بینالمللی مهندسی رودخانه، اهواز، دانشگاه شهید چمران.
4
رازدار، ب،. و قویدل، آ.، (1388)، "بررسی کیفیت آب تالاب انزلی با استفاده از شاخص کیفی WQI"، هفتمین مجموعه مقالات همایش ملی الگوهای توسعه پایدار در مدیریت آب، مشهد، 457-467. شمسایی، ا.، اورعی زارع، ص.، و سارنگ، ا.، (1384)، "بررسی تطبیقی شاخصهای کیفی و پهنهبندی کیفی رودخانهی کارون و دز"، مجله آب و فاضلاب، 55، 39-48.
5
مفتاح هلقی، م.، (1389)، "پهنهبندی کیفی آب با استفاده از شاخصهای متفاوت کیفی، مطالعه موردی: رودخانه اترک"، مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک، 18(2)، 139–148.
6
نوروزی، ع.، جعفرزاده حقیقی فرد، ن. و تتر، ف. (1391). ارزیابی کیفیت آب رودخانه گرگر بر اساس شاخصهای آب NSFWQI و PRATI. دومین همایش ملی جریان و آلودگی آب، تهران.
7
هوشمند، ع.، کابلی، ح.، و دلقندی، م.، (1386)، "مطالعه وضعیت کیفی آب رودخانهها با استفاده از شاخصهای کیفیت آب WQI، OWQI و CWQI، مطالعه موردی: بازه ملاثانی - اهواز رودخانه کارون"، نهمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، کرمان، دانشگاه شهید باهنر، انجمن مهندسی آبیاری و آب.
8
Babaei Semiromi, F., Hassani, A.H., Torabian, A., and Karbassi, A.R., (2011), “Evolution of a new surface water quality index for Karoon catchment in Iran”, Water Science and Technology, 64(12), 2483-2491.
9
Baghvand, A., Nasrabadi, T., Nabi Bidhendi, G.H., Vosoogh, A., Karbassi, A., and Mehrdadi, N., (2010), “Groundwater quality degradation of an aquifer in Iran central desert”, Desalination, 260, 264-275.
10
Beamonte Cordoba, E., Casino Martınez, A., and Veres Ferrer, E., (2010), “Water quality indicators: Comparison of a probabilistic index and a general quality index: The case of the Confederacion Hidrografica del Jucar (Spain)”, Ecological Indicators, 10, 1049-1054.
11
Boyacioglu, H., (2006), “Surface water quality assessment using factor analysis”, Journal of Water SA, 23(3), 389-393.
12
De Rosemond, S., Duro, D.C., and Dube, M., (2008). “Comparative analysis of regional water quality in Canada using the Water Quality Index”, Environment Monitoring Assessment, 156(1), 223-240.
13
Fredrick, W.K., and Tamim, Y., (2007), “Developing a standardized water quality index for evaluating surface water quality”, Journal of the American Water Resources Association, 43(2), 533-545.
14
Kumar, A., and Dua, A., (2009), “Water quality index for assessment of water quality of river Ravi at Madhopur (India)”, Global Journal of Environmental Sciences, 8(1), 49-57.
15
Massoud, M.A., (2001), “Assessment of water quality along a recreational section of the Damour River in Lebanon using the water quality index”, Environment Monitoring Assessment, 184(7), 4151-4160.
16
Mishra, A., Mukherjee, A., Tripathi, B.D., (2009), “Seasonal and temporal variations in physico-chemical and bacteriological characteristics of river Ganga in Varanasi”, International Journal of Environmental Research, 3(3), 395-402.
17
Najafpour, Sh., Alkarkhi, A.F.M., Kadir, M.O.A., and Najafpour, Gh. D., (2008), “Evaluation of spatial and temporal variation in river water quality”, International Journal of Environmental Research, 2(4), 349-358.
18
Pezhman, A., (2009), “Determine of water quality index and power of self-ventilation in Haraz River”, M.Sc. Thesis, Collage of Environment Engineering, University of Tehran.
19
Saaty, T.L., (2008), “Decision making with the analytic hierarchy process”, International Journal of Science, 1(1), 83-98.
20
Shabbir, R., and Ahmad, S., (2015), “Use of Geographic Information System and Water Quality Index to assess groundwater quality in Rawalpindi and Islamabad”, Arabian Journal for Science and Engineering, 40(7), 33-47.
21
Tanja, S., Genevieve, C., de Alexander, S., and Rickwood, C., (2012), “Global water quality index and hot-deck imputation of missing data”, Ecological Indicators, 17, 108-119.
22
The Iranian Department of Environment, (2011), “Iran water quality index for surface water resources-conventional parameters (IRWQISC)”, https://www.doe.ir/Portal/file/?696074/.
23
The Iranian Department of Environment, (2007), “Project of reconnaissance, control and reduce of the pollution of Zarrinehrood River”, Bureau of Check of Water and Soil Pollution.
24
ORIGINAL_ARTICLE
رتبهبندی کارایی انواع هزینههای شرکتهای آب و فاضلاب روستایی با استفاده از روش تحلیل سلسلهمراتبی فازی
تامین آب سالم یک فعالیت اقتصادی است که هدف اصلی شرکتهای صنعت آب و فاضلاب، تامین آب و خدمات دفع بهداشتی فاضلاب است که برای رسیدن به این اهداف مستلزم هزینههای زیادی بوده و لازمه آن برنامهریزی دقیق و هدفمند برای بهرهگیری بهینه از تمام امکانات و استعدادها موجود است. یکی از چالشهای اساسی در این زمینه مدیریت هزینهها و در نتیجه افزایش کارایی است. بنابراین توجه به کارایی و اندازهگیری آن در سطح این شرکتها ضرورت پیدا میکند. پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی و پیمایشی است. در این تحقیق با روش تصمیمگیری گروهی و با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی، رتبهبندی هزینههای شرکت آب و فاضلاب روستایی استان آذربایجان غربی با روش AHP فازی انجام شده است. سپس با استفاده از وزنهای بهدست آمده مدلی برای سنجش کارایی ارائه شده است. نتایج نشان میدهد که هزینههای آب با وزن (1458/0) و تجهیزات با (1446/0) در اولویت قرار گرفتهاند. کارایی کل عوامل در حال نوسان بوده، بهطوریکه متوسط آن برابر با 37/0 واحد است. از دلایل اصلی این امرکاهش کاراییبخشهای انرژی و نیروی انسانی است.بهکارگیری نتایج حاصل از رتبهبندی و اولویتبندی کارایی انواع هزینههای شرکت مورد مطالعه باعث توجه بیشتری به هزینههای ضروری و غیرضروری آن میشود، بدون آنکه آسیبی به کارکردهای اصلی آنها برساند.
https://www.jwwse.ir/article_73836_e205b1044505918f7f8cf910057f8d7b.pdf
2018-03-21
35
46
10.22112/jwwse.2018.129412.1084
سنجش کارایی
رتبهبندی هزینهها
AHP
فازی
خسرو
علینژاد
khosro.alinejad@yahoo.com
1
کارشناسی ارشد گ-دانشکده مهندسی صنایع- دانشگاه صنعتی ارومیه- ارومیه- ایران
AUTHOR
رحیم
دباغ
r.dabbagh@uut.ac.ir
2
گروه مهندسی صنایع-دانشکده مهندسی صنایع- دانشگاه صنعتی ارومیه- ارومیه- ایران
LEAD_AUTHOR
آرمان، م.ح.، صالحی صدقیانی، ج.، مژدهی، س.، و نظرلی، ع.، (1391)، "محاسبة میزان ناسازگاری ساختار سلسلهمراتبی و ماتریسهای مقایسات زوجی در فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی"، مطالعات مدیریت صنعتی، 10(27)، 94-117.
1
آذر، ع.، و رجبزاده، ع.، (1381)، تصمیمگیری کاربردی با رویکرد MADM، انتشارات نگاه دانش، تهران، ایران.
2
اصغرپور، م.ج.، (1387)، تصمیمگیری چند معیاره، انتشارات دانشگاه تهران، ایران.
3
امیدی، ف.، بابازاده، ح.، و سرایی تبریزی، م.، (1392)، "ارزیابی بهرهوری آب با رویکرد استفاده از روشهای AHP، ANP، FAHP و FANP"، اولین همایش ملی بهینهسازی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، گرگان، ایران.
4
دباغ، ر.، (1390)، "مقایسه بهرهوری پژوهشی با بهرهوری کل در دانشگاههای منتخب دولتی ایران"، پژوهشهای اقتصادی ایران، 47(16)، 75-104.
5
دهقانی، ع.، و علی اکبری نوری، ف.، (1395)، "رتبهبندی صنایع تولیدی کشور بر اساس شاخصهای منتخب اقتصادی در سال 1392 با تکنیک FANP-ARAS"، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 5(19)، 109-130.
6
خشائی، م.، و داودآبادی، م.، (1388)، "رتبهبندی بهرهوری عوامل تولید شرکتهای آب و فاضلاب به منظور کاهش هزینهها با رویکرد مدلهای تصمیمگیری چندمعیاره"، سومین همایش ملی آب و فاضلاب با رویکرد بهرهبرداری، دانشگاه صنعت آب و برق، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تهران، ایران.
7
سحری مقیم، پ.، تکین، ک.، و لرک، ع.، (1395)، "شناسایی و رتبهبندی هزینههای ناشی از عدم پیادهسازی مدیریت ریسک با استفاده از منطق فازی"، اولین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مهندسی عمران (مهندسی سازه و مدیریت ساخت)، تهران، دانشگاه صنعتی شریف، ایران.
8
سلیمی، م.، شهبازمرادی، س.، و جهانیار بامدادصوفی، ج.، (1387)، "ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻘﻴﺎس ﻧﻤﺮات ﻣﺠﻤﻮع ﻟﻴﻜﺮت ﺑﺎ روﻳﻜﺮد ﭘﮋوﻫﺸﻲ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ"، دانش مدیریت، 21(3)،41-60.
9
سیف برق، م.، و ضیایی نقشبندی، چ.، (1391)، "طراحی یک سیستم پشتیبانی تصمیمگیری برای ارزیابی مشتریان"، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات صنعتی، (24)9، 67-84.
10
صدرایی جواهری و ا.، مهبودی، پ.، (1395)، "بررسی ارتباط میان اندازهگیری و رشد بهرهوری در صنعت داروسازی ایران"، پژوهشهای اقتصاد صنعتی ایران، (2)1، 25-51.
11
محمدی، م.، و سالک نادری، م.، (1394)، "شناسایی و وزندهی عوامل هزینهای تاثیرگذار در قیمتگذاری دانش فنی به روش AHP"، دو فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، 12، 60-68.
12
موسی کاظمی، ج.، رکنی، م.، و اخروی، ا.ح.، (1391)، "اولویتبندی طرحهای بهبود EFQM با استفاده از AHP گروهی-فازی و ماتریس تلاش-موفقیت، مطالعه موردی: یک صنعت تولیدی"، مدیریت تولید و عملیات، (1)3، 132-117.
13
Asian Productivity Organization (APO), (2016), Databook, http://www.apo-tokyo.org/publications/ebooks/apo-productivity-databook-2016/
14
Buckley, J.J., (1985), “Fuzzy hierarchical analysis”, Fuzzy sets and Systems, 17(3), 233-247.
15
Büyüközkan, G., and Karabulut, Y., (2017), “Energy project performance evaluation with sustainability perspective”, Energy, 119, 549-560.
16
Chan, F.T., (2003), “Performance measurement in a supply chain”, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 21(7), 534-548.
17
Chang, D., (1996), “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP”, European Journal of Operational Research, 95(3), 649-655.
18
Fullard, F., (2007), “A model to evaluate the effectiveness of enterprise training programs”, International Entrepreneurship and Management Journal, 3(3), 263-276.
19
Fraquelli, G., and Moiso, V., (2005), “Cost efficiency and scale economies in the Italian water industry”, Higher Education and Research on Mobility Regulation and the Economics of Local Services (HERMES), Working Paper, 8, Torino, Italy.
20
Guerrini, A., Romano, G., Leardini, C., and Martini, M., (2015), “Measuring the efficiency of wastewater services through data envelopment analysis”, Water Science and Technology, 71(12), 1845-1851.
21
Khoram, M.R., Shariat, M., Azar, A., Moharamnejad, N., and Mahjub, H., (2007), “Prioritizing the strategies and methods of treated wastewater reusing by fuzzy analytic hierarchy process (FAHP): A case study”, International Journal of Agriculture and Biology (Pakistan), 9(13), 2462-24676.
22
Molinos-Senante, M., Donoso, G., and Sala-Garrido, R., (2016), “Assessing the efficiency of Chilean water and sewerage companies accounting for uncertainty”, Environmental Science and Policy, 61, 116-123.
23
Rajasulochana, P., and Preethy, V., (2016), “Comparison on efficiency of various techniques in treatment of waste and sewage water, A comprehensive review”, Resource-Efficient Technologies, 2(4), 175-184.
24
Srdjevic, Z., Samardzic, M., and Srdjevic, B., (2012), “Robustness of AHP in selecting wastewater treatment method for the coloured metal industry: Serbian case study”, Civil Engineering and Environmental Systems, 29(2), 147-161.
25
Wang, Y.M., Luo, Y., and Hua, Z., (2008), “On the extent analysis method for fuzzy AHP and its applications”, European Journal of Operational Research, 186(2), 735-747.
26
Zadeh, L.A., (1965), “Fuzzy sets”, Information and Control, 8, 338-353.
27
Zadeh, L.A., (1994), “The role of fuzzy logic in modeling”, Identification and Control, 15(3), 191-203.
28
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی عملکرد اقتصادی با رویکرد شیوه خوشهبندی و مدل ویکور (مطالعه موردی: هلدینگ صنعت آب و فاضلاب شهری)
سازمانها در راستای ارزیابی عملکرد، از تکنیکهای متداول تجزیه و تحلیل شاخصها، پارامترهای کمی و سلیقهای استفاده میکنند، اگرچه این نوع شیوهها، اطلاعات مفیدی را فراهم میآورند، اما بهدلیل لحاظ نکردن تمام شاخصها، تصویر جامعی از عملکرد بهدست نخواهد داد و نتیجهها از اعتبار قطعی برخوردار نیست. شاخصهای اقتصادی، حوزههای عملکردی متفاوتی را پوشش میدهند، بنابراین استفاده از مدلهای علمی برای ارزیابی عملکرد به لحاظ درنظر گرفتن همزمان شاخصها در حوزههای مختلف، تاثیر زیادی بر ارزیابی عملکرد، تبیین هدفگذاری سیاستها و تصمیمگیریها خواهد داشت. این پژوهش در راستای شناسایی عملکرد اقتصادی شرکتهای آب و فاضلاب بر پایه شاخصهای اقتصادی و مدلهای علمی در راستای تصمیمگیریهای مدیریت بخشی و ارشد صنعت است. پس از انتخاب شاخصهای بهینهی اقتصادی و تعیین وزن آنها با مدل آنتروپی شانون، با شیوه آماری خوشهبندی (رویکر سلسلهای)، عملکرد شرکتهای آب و فاضلاب شهری از منظر شاخصهای اقتصادی به 4 گروه مستقل طبقهبندی میشوند. در ادامه با مدل ویکور، عملکرد اقتصادی شرکتهای آب و فاضلاب در خوشهها با هدف الگوبرداری و تبیین برنامههایی برای بهبود و ارتقای عملکرد اقتصادی و ... رتبهبندی میشوند. نتایج پژوهش نشان از کارآمدی مدلهای کمی در راستای تولید اطلاعات قطعی با ضریب اطمینان بالا در راستای مدیریت راهبردی و بهخصوص تصمیمگیری برای برنامهریزی و کنترل مدیریت است.
https://www.jwwse.ir/article_73837_7647a1d90fde3f76ff6a7ce3dad9d868.pdf
2018-03-21
47
57
10.22112/jwwse.2018.133682.1094
خوشهبندی سلسلهای
مدل ویکور
شاخصهای اقتصادی و تصمیمگیری چند شاخصه
محمد
داودآبادی
davoodabadi@nww.ir
1
کارشناس مسول
LEAD_AUTHOR
لیلا
چاجی
chachi95@yahoo.com
2
رییس گروه دفتر مجامع عمومی، شرکت آب و فاضلاب استان
AUTHOR
غلام رضا
ابراهیم آبادی
ebvahimabadi@yahoo.com
3
مدیر کل دفتر مجامع عمومی و نظارت مالی، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور
AUTHOR
دفتر امور مجامع و نظارت مالی (1396-الف)، «گزارش ارزیابی عملکرد (ابجد)، روایت 23»، معاونت برنامهریزی و امور اقتصادی، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تهران، ایران.
1
دفتر امور مجامع و نظارت مالی (1396-ب)، «نتایج عمل (تجمیع صورتهای مالی صنعت)، روایت 17»، معاونت برنامهریزی و امور اقتصادی، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تهران، ایران.
2
سجادیفر، س.ح.، و داودآبادی، م.، (1395)، اقتصاد آب شهری: کاربرد تئوریها، نظریهها و سیاستگذاریهای اقتصادی در صنعت آب و فاضلاب، انتشارات نویسنده، اراک، ایران.
3
Hafezalkotob, A., (2015), Extanded multi method based on Shannon Entropy for materials selection, Springer Link.
4
Kings, R., (2013), Cluster analysis and sata mining: An introduction, Springer Link.
5
Opricovic, M., and Tzeng, G., (2004), “Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, 156, 445-455.
6
San Cristob, J.L., (2011), “Multiple Criteria Decision Making in the selection of a renewable energy project in Spain-the Vikor mothed”, Renewable Energy, 36(6), 498-502.
7
Wierzchon, S., and Klopotek, M., (2017), Modern algorithms of cluster analysis, Springer Link.
8
Zopounidis, C., and Doumpos, M., (2014), Multiple Criteria Decision Making applications in management and engineering, Springer Link.
9
ORIGINAL_ARTICLE
مدیریت محلی خدمات آب و فاضلاب، انتظارها و رویکردها
با گذشت قریب به سه دهه از عمر شرکتهای آب و فاضلاب، هدف نخستین پایداری و استمرار در تأمین آب شرب و خدمات فراگیر فاضلاب، به نسبت محقق و شاخصهای کشور در مجامع جهانی، در حوزه خدمات آب و فاضلاب ارتقاء یافته است. این دستاورد، در حالی انتظارها از مدیران شرکتهای آب و فاضلاب را فزونی بخشیده که دشواریهایی هم چون استمرار خشکسالی، تنگناهای مالی و مانند آن، فراروی آنان است. در چنین شرایطی، تداوم عرضه خدمات شرکتهای آب و فاضلاب با ویژگیهای کمیت، کیفیت و قیمت مناسب، استمرار، پوشش و رضایتمندی مشترکان، افزون بر تجهیزات بههنگام، نیازمند مدیران و کارکنانی است که با برخورداری از ویژگیهای ممتاز فردی، نمادی از توانمندی و اقتدار سازمان را جلوهگر باشند و با اشراف بر مفاهیم جدید در مدیریت آب، توجه به ماهیت اجتماعی خدمات آب و فاضلاب، امنیت آبی و سرفصلهای ششگانهی آن و مفهوم آب واحد (One Water)، متغیرهای بیرونی اثرگذار بر خدمات آب و فاضلاب را کنترل و تهدیدهای آن را به فرصتی برای مدیریت بهتر در انجام وظایف خود بدل سازند. در این مسیر، توجه به فراگرد آمار و اطلاعات و چگونگی پردازش و کاربری آن، بهرهوری نیروی انسانی و کارآفرینی، میتواند تسهیلگر برآوردن انتظارها از مدیران صف باشد. در این مقاله ضمن بیان ویژگیهای لازم برای موفقیت در مدیریت خدمات آب و فاضلاب، نیازمندیها و رویکردهایی را که مدیران آب و فاضلاب باید دنبال کنند، در قالب هشت سرفصل به تفضیل بیان شده است.
https://www.jwwse.ir/article_73839_0241954ec09a8a685989cf0d0d69695f.pdf
2018-03-21
58
69
10.22112/jwwse.2018.115621.1064
آب و فاضلاب
مدیریت محلی
انتظارها
مجید
قنادی
ghannadi48@gmail.com
1
مشاور مدیر عامل شرکت مهندسی آب وفاضلاب کشور
LEAD_AUTHOR
اسمیت ، ل.، (1393)، جهان در 2050، چاپ دوم، امیدی، م. و زرینپنجه، ن. (مترجمین)، انتشارات مهر ویستا.
1
احمدپور داریانی، م. (1382)، «آیا کارآفرینی استراتژی دانشگاه را تغییر میدهد؟»، ماهنامه بازاریابی، 22، 18-21.
2
بهی، ب.، (1381)، «اسطوره 3700 ساله»، ماهنامه بازاریابی، 22، 32-36.
3
رجبی هشتچین، م.، و عرب، د.، (1385)، «شاخص فقر آبی، ابزاری کارآمد برای ارزیابی وضعیت منابع آبی جهان»، دومین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران، اصفهان، ایران.
4
سلطانی، م.، و اسلامیان، ح.، (1385)، «یکپارچگی توسعهی منابع انسانی»، ویژهنامه نشریه چشمانداز مدیریت، 4(11)، 6-10.
5
نامجو، م.، بلور، ب.، و قنادی، م.، (1389)، «شرکتهای آب و فاضلاب در گام چهارم توسعه»، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، تهران، ایران.
6
Immerzeel, W., Droogers, P., Terink, W., Hoogeveen, J., Hellegers, P., Bierkens, M., and van Bee, R., (2011), “Middle-east and northern Africa water outlook”,World Bank Task Leader Bekele Debele Negewo.
7
International Institute for Hydraulic and Environmental Engineering (IHE), (1991), “A strategy for water sector capacity building”, Report Series 24, Proceedings of the UNDP Symposium, Delft, 3-5 June, IHE, UNDP.
8
International Water Association, (2001), Frontiers in urban water management, Maksimovic, C. and Tejada–Guibert, J.A. (eds.), Chapters 8 and 9, IWA.
9
Lawrence, P., Meigh, J., and Sullivan, C., (2002), "The Water Poverty Index: An international comparison", Keele Economics Research Papers (KERP 2002/19), Centre for Economic Research, Keele University, Revised March 2003.
10
Natural Environment Research Council (NERC), Department for International Development, (2016), “Using the water poverty index to monitor progress in the water sector”, Jr. Water Policy and Management, Center for Ecology and Hydrology (CEH).
11
Renner, R.C., (2017), “One blueprint for one water”, Chief Executive Officer, Water Research Foundation.
12
World Health Organization (WHO) and the United Nations Children’s Fund (UNICEF), (2017), “Progress on drinking water, sanitation and hygiene: 2017 update and SDG baselines”, UNICEF.
13
ORIGINAL_ARTICLE
الزامات بازرسی شبکههای جمعآوری و انتقال فاضلاب
مدیریت صحیح داراییها در تأسیسات فاضلاب مستلزم شناخت کامل مجموعه تأسیساتی است که در بهرهبرداری از شبکههای فاضلاب و تصفیه آن نقش دارد. بخش عمده شناخت از شبکههای فاضلاب با مجموعه اقدامات بازرسی شبکههای فاضلاب حاصل میشود و در اکثر بازرسیها، پاکسازی و شستشوی شبکه قبل از پیمایش، الزامی است. اهمیت نقش بازرسی شبکههای فاضلاب بهعنوان اولین گام اجرایی در مدیریت داراییهای تأسیسات فاضلاب انکارناپذیر است. تحقق اهداف بازرسی شبکههای فاضلاب منوط به مواردی است که درصورت عدمتوجه به آن، بازرسیها بدون نتیجه مانده و تحقق اهداف پروژههای مربوطه ناممکن میشود. در مقاله حاضر با بررسی چالشهای اولیه در تحقق اهداف پروژهای بازرسی و بازسازی شبکههای فاضلاب، ضمن بررسی تجارب بهدست آمده در داخل کشور، الزامات اساسی و اولیه پروژههای اشارهشده تبیین میشود.
https://www.jwwse.ir/article_73840_bd086478e82aa27d6109214d4ad630e7.pdf
2018-03-21
70
74
10.22112/jwwse.2018.73840
مدیریت دارایی
شبکههای فاضلاب
بازرسی
شستشو و پاکسازی
بازسازی
بشیر
کریمی
bashirkarimi_58@yahoo.com
1
کارشناس مهندسین مشاور طرح و تحقیقات آب و فاضلاب، اصفهان، ایران
AUTHOR
EN Standard: Drain and sewer systems outside buildings, English version of DIN EN 752:2008-04
1
EN Standard: Management and control of operational activities in drain and sewer systems outside buildings, Part 1: Cleaning
2
NASSCO Standard, (2010), Pipeline Assessment and Certification Program (PACP).
3